Większość czytelników mojego bloga na pewno chętnie sięga po kawę. Wielu z Was zastanawia się pewnie, czy jest ona korzystna dla zdrowia, czy też wręcz odwrotnie. Wśród obiegowych opinii można znaleźć takie, które mają naukowe uzasadnienie, jak też i takie, które można włożyć na półkę z fantastyką. Postanowiłem przeanalizować dostępne materiały i przedstawić Wam kompleksowe opracowanie stanu współczesnej wiedzy naukowej o oddziaływaniu kawy na organizm.
- Kawa pobudza i poprawia nastrój.
To prawda, kawa pobudza umysł i poprawia samopoczucie. Jeżeli ktoś uważa, że bez porannej kawy nie może się uśmiechać, to jest w tym ziarnko prawdy. Zawarty w kawie alkaloid, czyli kofeina działa na układ nerwowy i przyśpiesza procesy myślowe. Organizm wchłania ją już kilkanaście minut po wypiciu, a najsilniejsze działanie wykazuje 3-4 godziny później. Oby utrzymać stan takiego pobudzenia wystarczy wypić 2-3 kawy dziennie. Jej przedawkowanie może skutkować odwrotnie: zamiast pobudzenia można odczuwać niemożność koncentracji i „gonitwę myśli”.
- Sprawność fizyczna.
Zawarta w kawie kofeina umożliwia także łatwiejsze zniesienie długotrwałego wysiłku. Wiedzą o tym kierowcy, którzy przez wiele godzin muszą prowadzić auto, a także sportowcy. Badania przeprowadzone na kolarzach wykazały, że po zażyciu kofeiny ich zdolność do długotrwałego wysiłku wzrosła o 20%. Sportowcy często zażywają kofeinę w kapsułkach, która jest szybko wchłaniana przez organizm, ale ta zawarta w kawie również doskonale się sprawdzi.
- Poprawa ukrwienia.
Kawa wpływa na rozszerzenie arterii serca i zwiększenie przepływu krwi, a co za tym idzie lepsze ukrwienie całego organizmu. Co ciekawe, arterie znajdujące się w głowie ulegają zwężeniu, co ma wpływ na zmniejszenie bólów migrenowych. Nie bez przyczyny wiele popularnych leków na ból głowy ma w swoim składzie kofeinę.
- Głębszy oddech.
Zawarta w kawie kofeina nie tylko rozszerza arterie, ale także oskrzela, ułatwiając tym samym oddychanie. Ta właściwość była znana już w XIX wieku, kiedy stosowano kawę również jako remedium na duszności. Badania przeprowadzone we Włoszech wykazały, że w przypadku osób, które cierpią na ataki duszności wypicie 1 filiżanki dziennie zmniejsza ich nasilenie i częstotliwość o 5%, a przypadku 2 filiżanek aż o 23%.
- Zdrowsze serce.
Obiegowa opinia jest taka, że osoby z problemami sercowymi nie powinny pić kawy. Najnowsze badania, przeprowadzone na uniwersytecie w Edynburgu, przeczą jednak tej teorii. Przez 10 lat przebadano ponad 11 000 pacjentów w wieku 40-60 lat i okazało się, że regularne picie kawy zmniejsza ryzyko zachorowania na choroby serca.
- Mniejsze ryzyko nowotworów.
Obiegowe opinie również w tym przypadku mówią, że kawa może powodować nowotwory, zwłaszcza trzustki i pęcherza moczowego. Zakrojone na szeroką skalę badania, przeprowadzone w USA, Japonii i Norwegii nie dowiodły tej teorii. Z niektórych badań wynikało zaś, że regularne picie kawy może zmniejszyć ryzyko niektórych nowotworów. Zaobserwowano np. mniejszą zachorowalność na nowotwór jelita grubego, zwłaszcza u osób, które odżywiają się tłusto. Jest to prawdopodobnie spowodowane zawartymi w kawie polifenolami, które w tym przypadku mogą uniemożliwiać powstawanie komórek rakowych.
- Mniejsze ryzyko zachorowania na cukrzycę.
Najnowsze badania, przeprowadzone w Holandii na grupie 17 000 osób, wykazały, że regularna konsumpcja kawy zmniejsza ryzyko zachorowania na cukrzycę. Kawa pozytywnie wpływa na przemianę cukrów, a zawarty w niej kwas chlorogenowy powoduje absorbcję glukozy przez wątrobę.
- Pomaga na kamienie.
Badania przeprowadzone w USA na grupie 81 000 kobiet wykazały, że picie kawy zmniejsza o około 10% ryzyko zachorowania na kamienie nerkowe. W przypadku mężczyzn inne badania, wykonane na uniwersytecie Harvarda, dowiodły mniejszego ryzyka zachorowania na kamienie żółciowe.
- Jest świetnym przeciwutleniaczem.
Za wiele pozytywnych skutków picia kawy odpowiada zawarta w niej kofeina, ale nie tylko ona stanowi o wartości zdrowotnej kawy. Zawiera ona także przeciwutleniacze, które zabijają wolne rodniki, a tym samym ograniczają rozwój wielu chorób i opóźniają starzenie się organizmu.
- Odchudzanie.
Wiele już napisano na temat wpływu zielonej kawy na odchudzanie. Sam pisałem już o tym na blogu, gdzie wykazałem, że więcej jest w tym życzeniowego myślenia, niż faktycznych skutków. Jeżeli zaś chodzi o kawę paloną, to jej picie ma pewien wpływ na odchudzanie. Kawa przyśpiesza nieco przemianę materii. Kofeina jest zresztą składnikiem tzw. „termogeników”, czyli suplementów diety, których zadaniem jest niewielkie podniesienie temperatury ciała, co powoduje zwiększone wydatkowanie energii, czyli większe zużycie kalorii.
- Czy jest z nią coś nie tak?
Wymieniłem pozytywne skutki picia kawy, a czy są jakieś negatywne? Jeżeli pijecie do 4 filiżanek/kubków dziennie, to raczej nie musicie się niczego obawiać – takie ilości są zupełnie w porządku. Powinniście tylko zadbać o zwiększenie w swojej diecie ilości magnezu, cynku i żelaza, a także niektórych witamin, ponieważ kawa je wypłukuje. Świetnym źródłem tych pierwszych są orzechy (wszelkiego rodzaju), czy gorzka czekolada. Można też wspomagać się preparatem minerałowo-witaminowym.